ფიუჩერსული კონტრაქტის ტიპები და სპეციფიკაციები

ფიუჩერსული კონტრაქტის ტიპები

ფიუჩერსული კონტრაქტები კლასიფიცირდება მათი ბაზის აქტივის ტიპის მიხედვით. ბაზრები ამ კონტრაქტებს იყენებენ სხვადასხვა საჭიროებების დასაკმაყოფილებლად.

სასაქონლო ფიუჩერსები (Commodity Futures)

ეს ფიუჩერსები დაკავშირებულია ფიზიკურ აქტივებთან, როგორიცაა:

ენერგია: ნავთობი, ბუნებრივი გაზი, ბენზინი.

მეტალები: ოქრო, ვერცხლი, პლატინა, სპილენძი.

აგრარული პროდუქტები: ხორბალი, სიმინდი, სოიო, ყავა, შაქარი, ბამბა.

ფინანსური ფიუჩერსები (Financial Futures)

ფინანსური ფიუჩერსები ყველაზე გავრცელებული ტიპია და მოიცავს:

ვალუტები: დოლარი, ევრო, იენი, ფუნტი.

აქციათა ინდექსები: S&P 500, NASDAQ-100, FTSE 100.

პროექტები: ობლიგაციები, საპროცენტო განაკვეთები.

სავალუტო ფიუჩერსები (Currency Futures)

ვაჭრობა საერთაშორისო ვალუტებით.

მაგალითად: ევრო/დოლარის ფიუჩერსი (EUR/USD Futures).

კრიპტოვალუტების ფიუჩერსები (Cryptocurrency Futures)

შედარებით ახალი კატეგორია, რომელიც ვრცელდება Bitcoin, Ethereum და სხვა კრიპტოვალუტებზე.

სპეციფიკური ფიუჩერსები

კლიმატური კონტრაქტები: ტემპერატურის ან სხვა კლიმატური ფაქტორების მიხედვით.

საინვესტიციო ინდექსები: სხვადასხვა ეკონომიკური ინდიკატორების ფიუჩერსები.

ფიუჩერსული კონტრაქტის სპეციფიკაციები

ფიუჩერსული კონტრაქტის სპეციფიკაციები

ფიუჩერსული კონტრაქტი სტანდარტიზებულია, რაც ნიშნავს, რომ ყველა კონტრაქტს აქვს მკაფიოდ განსაზღვრული მახასიათებლები:

ბაზის აქტივი (Underlying Asset)

კონტრაქტის საფუძველში არსებული აქტივი, რომელსაც ვაჭრობენ.

მაგალითად: ოქრო (1 უნცია), ნავთობი (1 ბარელი), S&P 500 ინდექსი.

კონტრაქტის მოცულობა (Contract Size)

კონკრეტული რაოდენობა ბაზის აქტივისა, რომელიც ერთ კონტრაქტში შედის.

მაგალითად:

ოქროს ფიუჩერსში მოცულობაა 100 უნცია.

ნავთობის ფიუჩერსში მოცულობაა 1,000 ბარელი.

მიწოდების ვადა (Delivery Date)

მომავალი თარიღი, როდესაც კონტრაქტი უნდა შესრულდეს.

მაგალითად: დეკემბრის კონტრაქტი დასრულდება დეკემბრის ბოლო სამუშაო დღეს.

მიწოდების ტიპი

ფიზიკური მიწოდება: რეალური აქტივი გადაეცემა მყიდველს (მაგ., ოქრო ან ნავთობი).

ნაღდი ანგარიშსწორება: მხოლოდ ფასთა სხვაობა იხურება და აქტივი არ გადაეცემა (მაგ., ინდექსები).

მარჟის მოთხოვნები (Margin Requirements)

მყიდველს და გამყიდველს უნდა ჰქონდეთ დეპოზიტი, რომელიც უზრუნველყოფს მათი ვალდებულებების შესრულებას.

საწყისი მარჟა (Initial Margin): თავდაპირველი თანხა, რომელიც საჭიროა პოზიციის გასახსნელად.

შენარჩუნების მარჟა (Maintenance Margin): მინიმალური თანხა, რომელიც ანგარიშზე უნდა იყოს.

მინიმალური საფეხური (Tick Size)

მინიმალური ფასის ცვლილება, რომელსაც კონტრაქტი შეიძლება დაექვემდებაროს.

მაგალითად, ნავთობის ფიუჩერსებში მინიმალური ცვლილება 0.01 დოლარია ბარელზე.

ვაჭრობის დრო (Trading Hours)

თითოეული კონტრაქტი კონკრეტულ სამუშაო საათებში ივაჭრება, თუმცა თანამედროვე პლატფორმები საშუალებას იძლევა 24/7 ვაჭრობის.

ფიუჩერსული კონტრაქტების მაგალითები

ნავთობის ფიუჩერსი (Crude Oil Futures)

საბაზო აქტივი: ნავთობი (WTI).

კონტრაქტის მოცულობა: 1,000 ბარელი.

მინიმალური ცვლილება (Tick Size): $0.01 ბარელზე ($10 მთლიანი კონტრაქტისთვის).

მიწოდების ტიპი: ფიზიკური მიწოდება.

S&P 500-ის ფიუჩერსი (E-mini S&P 500 Futures)

საბაზო აქტივი: S&P 500 ინდექსი.

კონტრაქტის მოცულობა: ინდექსის ღირებულების 50-ჯერადი.

მინიმალური ცვლილება (Tick Size): 0.25 პუნქტი ($12.50 კონტრაქტისთვის).

მიწოდების ტიპი: ნაღდი ანგარიშსწორება.

Bitcoin Futures

საბაზო აქტივი: 1 Bitcoin.

კონტრაქტის მოცულობა: 5 Bitcoin.

მინიმალური ცვლილება (Tick Size): $5 ($25 მთლიანი კონტრაქტისთვის).

მიწოდების ტიპი: ნაღდი ანგარიშსწორება.

კონტრაქტის სპეციფიკაციების მნიშვნელობა

კონტრაქტის სპეციფიკაციების ცოდნა აუცილებელია, რადგან ისინი განსაზღვრავენ:

რისკის დონისა და მოგების პოტენციალს;

ვაჭრობის სტრატეგიის ტიპს;

საჭირო მარჟას და ფინანსურ მოთხოვნებს.

ფიუჩერსული კონტრაქტის სპეციფიკაციების გაგება ტრეიდერს აძლევს საშუალებას, ეფექტურად მართოს ვაჭრობის პროცესები და მინიმუმამდე დაიყვანოს რისკები.