ვაჭრობის რისკები

ფიუჩერსული კონტრაქტებით ვაჭრობის რისკები

ფიუჩერსული კონტრაქტები ძლიერი ფინანსური ინსტრუმენტია, მაგრამ მათი გამოყენება ასევე დაკავშირებულია მნიშვნელოვან რისკებთან. რისკების მართვა კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ტრეიდერებისა და ინვესტორებისთვის. ქვემოთ განვიხილავთ ფიუჩერსული ვაჭრობის ძირითად რისკებს, მათ მიზეზებს და მართვის გზებს.

1. საბაზრო რისკი (Market Risk)

შინაარსი:

ბაზრის ფასების არაპროგნოზირებადი ცვლილებები ტრეიდერებს და ინვესტორებს უკარგავს კაპიტალს.

მაგალითი:

თუ ტრეიდერი ყიდულობს ნავთობის ფიუჩერსს $80-ად, მაგრამ ფასი ვარდება $70-მდე, ზარალი მატულობს.

მიზეზი:

ეკონომიკური სიახლეები.

გეოპოლიტიკური მოვლენები.

ბაზრის მოლოდინის ცვლილება.

მართვა:

სტოპ-ლოსი (Stop Loss): წინასწარ განსაზღვრული ზარალის ლიმიტი.

პოზიციების დივერსიფიკაცია.

2. ბერკეტის (Leverage) რისკი

შინაარსი:

ფიუჩერსები ბერკეტის ინსტრუმენტებია, რაც ნიშნავს, რომ მცირე თანხით შეიძლება დიდი პოზიციის გახსნა.

საფრთხე:

ბერკეტი ზრდის როგორც მოგების, ასევე ზარალის პოტენციალს.

მარჟის მოთხოვნის (margin call) გამო ტრეიდერმა შეიძლება დაკარგოს თავისი კაპიტალი სწრაფად.

მართვა:

გამოიყენეთ მხოლოდ ისეთი ბერკეტი, რომლის მართვაც შეგიძლიათ.

ხშირად განაახლეთ თქვენი მარჟის ანგარიში.

3. ლიკვიდურობის რისკი (Liquidity Risk)

შინაარსი:

თუ ბაზარზე ფიუჩერსული კონტრაქტი არ არის საკმარისად ლიკვიდური, ტრეიდერი ვერ შეძლებს პოზიციის დახურვას ან გახსნას სასურველ ფასად.

მაგალითი:

იშვიათი სასაქონლო ფიუჩერსების ბაზარზე ვაჭრობისას, ტრეიდერს შეიძლება მოუწიოს პოზიციის დახურვა გაცილებით დაბალ ფასად.

მართვა:

ივაჭრეთ მხოლოდ მაღალი ლიკვიდურობის აქტივებზე, როგორიცაა ნავთობი, ოქრო ან S&P 500.

4. საკონტრაქტო სპეციფიკაციების რისკი

შინაარსი:

ტრეიდერი შეიძლება არ იცნობდეს კონტრაქტის სპეციფიკაციებს, რაც იწვევს გაუგებრობას და ფინანსურ ზარალს.

მაგალითი:

თუ ტრეიდერს არ ესმის, რომ კონტრაქტი მოითხოვს ფიზიკურ მიწოდებას, მას შეიძლება მოუწიოს გაუთვალისწინებელი ხარჯების გადახდა.

მართვა:

წაიკითხეთ და გაიგეთ კონტრაქტის ყველა სპეციფიკაცია.

5. მარჟის მოთხოვნის რისკი (Margin Call Risk)

შინაარსი:

ფიუჩერსული ვაჭრობა მოითხოვს მარჟას, ხოლო პოზიციის ზარალის შემთხვევაში შეიძლება დაგჭირდეთ დამატებითი თანხის შეტანა ანგარიშზე.

მართვა:

დაიანგარიშეთ მაქსიმალური რისკი წინასწარ.

გააკონტროლეთ მარჟის სტატუსი ყოველდღიურად.

6. არაპროგნოზირებადი მოვლენების რისკი (Event Risk)

შინაარსი:

მოულოდნელი გლობალური მოვლენები, როგორიცაა ომი, პანდემია ან ეკონომიკური კრიზისი, ძლიერ გავლენას ახდენს ბაზარზე.

მაგალითი:

COVID-19-ის პანდემიამ მკვეთრად შეცვალა ნავთობისა და სხვა სასაქონლო ბაზრების ფასები.

მართვა:

დივერსიფიკაცია სხვადასხვა ბაზრებსა და აქტივებზე.

გამოიყენეთ ჰეჯირების სტრატეგიები.

7. ფსიქოლოგიური რისკი (Psychological Risk)

შინაარსი:

ემოციები, როგორიცაა შიში, სიხარბე და ზედმეტი თავდაჯერებულობა, ხშირად იწვევს არარაციონალურ გადაწყვეტილებებს.

მართვა:

წინასწარ განსაზღვრული სავაჭრო გეგმის შექმნა.

თვითდისციპლინის გაძლიერება და ტრენინგი.

8. ტექნოლოგიური რისკი (Technology Risk)

შინაარსი:

ტექნიკური პრობლემები, როგორიცაა ინტერნეტის შეფერხება ან სავაჭრო პლატფორმის გაუმართაობა, ტრეიდერს შეიძლება დაუჯდეს მცირე ან დიდი ფინანსური ზარალის ფასად.

მართვა:

გამოიყენეთ საიმედო სავაჭრო პლატფორმები.

იქონიეთ რეზერვული ინტერნეტ კავშირი.

9. რეგულაციური რისკი (Regulatory Risk)

შინაარსი:

მთავრობის ან რეგულატორების მიერ მიღებული ახალი წესები და შეზღუდვები შეიძლება გავლენას ახდენდეს ფიუჩერსულ ბაზარზე.

მართვა:

იყავით ინფორმირებული რეგულაციებისა და კანონმდებლობის შესახებ.

რისკის მართვის ძირითადი პრინციპები

1. პოზიციის ზომის მართვა (Position Sizing):

არასდროს დადოთ ერთ გარიგებაზე მთელი თქვენი კაპიტალის დიდი ნაწილი.

2. დივერსიფიკაცია:

დივერსიფიცირდით სხვადასხვა ბაზრებსა და აქტივებში, რათა დაიცვათ თავი ერთ-ერთი ბაზრის მარცხისგან.

3. სტოპ-ლოსისა და მოგების მიზნების განსაზღვრა:

ზარალის ლიმიტებისა და მოგების ფიქსირებული ნიშნულების გამოყენება.

4. განათლება და სტრატეგიის შემუშავება:

რეგულარულად გააუმჯობესეთ თქვენი სავაჭრო უნარები და სტრატეგიები.

5. ემოციების მართვა:

გაანალიზეთ თქვენი მენტალური მდგომარეობა და მოერიდეთ სპონტანურ გადაწყვეტილებებს.

დასკვნა

ფიუჩერსული ვაჭრობის რისკები მნიშვნელოვანია, მაგრამ სწორი მართვის სტრატეგიებით ისინი შეიძლება მინიმუმამდე შემცირდეს. ტრეიდერს უნდა ჰქონდეს მკაფიო გეგმა, დისციპლინა და მუდმივად იმუშაოს საკუთარი ცოდნის და უნარების გაუმჯობესებაზე.